Η χρησιμοποίηση του ανακυκλωμένου νερού για άρδευση στα ελληνικά νησιά
του Γιώργου Ουρανού, Υδρογεωλόγου.
ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Οι σημαντικότεροι φυσικοί πόροι των χωρών της Μεσογείου είναι τα νερά, επιφανειακά και υπόγεια, που έχουν μεγάλη συμμετοχή στην εθνική τους οικονομία.
Όμως οι ποσότητες των νερών που υπάρχουν στη φύση, επιφανειακές ή υπόγειες, είναι εξαντλούμενες και άμεσα εξαρτώμενες από τις ετήσιες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις, που τις τελευταίες δεκαετίες κυρίως λόγω της κλιματικής αλλαγής, στην περιοχή της Μεσογείου έχουν μειωθεί σημαντικά. Παρουσιάζουν μάλιστα τάση αισθητής μείωσης ακόμη και από χρόνο σε χρόνο.
Ερευνητικά ινστιτούτα που παρακολουθούν τα μετεωρολογικά φαινόμενα των περιοχών της Μεσογείου, με έμφαση προβάλουν, ότι ο κίνδυνος ερημοποίησής τους είναι πλέον πολύ κοντά.
Στα Μεσογειακά νησιά ο κίνδυνος αυτός είναι ακόμη μεγαλύτερος, εξαιτίας της σημαντικής συνεχόμενης αύξησης τόσο των αρδευόμενων εκτάσεων όσο και των καλοκαιρινών επισκεπτών.
Αυτό λοιπόν το μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης νερού ιδιαίτερα την καλοκαιρινή περίοδο, υπάρχει στα νησιά της πατρίδας μας, καθώς και στην Κύπρο.
Σίγουρα κατά πρώτον πρέπει να εξασφαλιστεί επαρκές νερό για την ύδρευση.
Παράλληλα όμως πρέπει να ληφθεί μέριμνα και για την εξεύρεση αρκετών ποσοτήτων νερού για την άρδευση των καλλιεργειών.
Το νερό που χρησιμοποιείται για άρδευση, έχει την ίδια προέλευση με εκείνο της ύδρευσης.
Προέρχεται κυρίως από πηγές, πηγάδια και γεωτρήσεις, δηλαδή από τους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες.
Αυτοί όμως οι υδροφόροι ορίζοντες, έχουν πεπερασμένη δυνατότητα μιας και οι ποσότητες του νερού που υπάρχουν σε αυτούς δεν είναι ανεξάντλητες.
Εάν αντληθούν ποσότητες που δεν θα μπορέσουν να αναπληρωθούν, υπάρχει άμεσος κίνδυνος μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα με νερό από τη θάλασσα, μιας και οι πλείστοι υδροφόροι ορίζοντες των νησιών μας βρίσκονται σε γειτνίαση με την θάλασσα, και η ταπείνωση της στάθμης του νερού τους, επιτρέπει στη διείσδυση του θαλασσινού νερού.
Για να καταλάβουμε την απειλή της μόλυνσης του γλυκού νερού με θαλασσινό αρκεί να συγκρίνουμε ότι ένα κανονικό νερό για ύδρευση έχει περιεκτικότητα σε ιόντα χλωρίου(cl) 50 μονάδες ενώ το θαλασσινό νερό έχει 26.000 μονάδες (cl) .
Έτσι καταλαβαίνουμε την οικολογική βλάβη που μπορεί να συμβεί.
Και μάλιστα μη αναστρέψιμη.
Και βέβαια τέτοιες καταστροφές έχουν συμβεί όπως στον Αργολικό κάμπο αλλά και σε περιοχές της Κύπρου.
Ωστόσο σήμερα πια στα νησιά μας, χάριν της προστασίας του περιβάλλοντος, τα αστικά λύματα μέσω ολοκληρωμένων αποχετευτικών δικτύων οδηγούνται σε βιολογικούς σταθμούς επεξεργασίας.
Οι βιολογικές αυτές εγκαταστάσεις με την εφαρμοζόμενη σήμερα τεχνολογία τριτοβάθμιας επεξεργασίας των λυμάτων, μπορούν να αποδίδουν τελικό νερό το οποίο είναι διαυγές και με ελάχιστο βιολογικό φορτίο, που το καθιστά αρκετά ικανοποιητικό για άρδευση.
Οι ποσότητες του νερού αυτού που ονομάζεται και ανακυκλωμένο, είναι τεράστιες, αν δεχτούμε ότι σύμφωνα με τα διεθνή standards η ποσότητα χρησιμοποιούμενου νερού ανά κάτοικο καθημερινά είναι 250 λίτρα.
Εκτιμούμε ότι για την Κρήτη π.χ. η ποσότητα αυτή του παραγόμενου ανακυκλωμένου νερού πλησιάζει τα 100.000 κυβικά μέτρα ημερησίως.
Η μέθοδος αυτή έχει εφαρμοστεί στην Κύπρο, με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Μπορούμε λοιπόν να φανταστούμε τα συνολικά οφέλη που προκύπτουν από την αξιοποίηση του ανακυκλώσιμου νερού.
Ι. Χαμηλό κόστος για τους καλλιεργητές και επομένως ισχυρό κίνητρο για ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής.
ΙΙ. Εξοικονόμηση των πολύτιμων πόρων νερού για ύδρευση , και
ΙΙΙ. Εξάλειψη της πιθανότητας μόλυνσης ή και καταστροφής υπόγειων υδροφορέων λόγω υπεράντλησης και υπερεκμετάλλευσης.
Από την πρωτοβουλία αυτή θα προκύψουν σημαντικά οφέλη για την πλειονότητα των νησιών μας, είτε στο Αιγαίο είτε στο Ιόνιο ,με έμφαση, στα μεγαλύτερα όπου συνδυάζεται η γεωργική παραγωγή με την υψηλή τουριστική κίνηση.
Απαραίτητο λοιπόν είναι τόσο οι τοπικές κοινωνίες των νησιών μας να συναινέσουν και να απαιτήσουν μια τέτοια πρωτοβουλία, όσο και οι τοπικές αρχές καθώς και η κεντρική Πολιτεία να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν τα απαιτούμενα έργα για την σημαντική αυτή αναπτυξιακή και περιβαλλοντική παρέμβαση.
