Καλλιέργεια μανιταριών: 2ο Στάδιο – Grain spawn

Βασίλειος Καουνάς, Μέλος των Μανιταρόφιλων Ελλάδας

Στο παρόν άρθρο θα περιγράψω την διαδικασία που είναι γνωστή ως grain spawn και δεν είναι τίποτε άλλο από την μεταφορά του μυκηλίου πάνω σε σπόρους δημητριακών.

Για την παρακάτω διαδικασία, μας χρειάζονται σπόροι δημητριακών, όπως σιταριού, σίκαλης, κεχριού κ.ά. Εγώ χρησιμοποίησα σπόρους σιταριού που είναι εύκολο να βρεθούν στο εμπόριο. Στη συνέχεια προμηθεύτηκα γυάλινα βάζα των 500 ml και 1000 ml στα οποία θα μπει το σιτάρι με το μυκήλιο.

Αρχικά ξεπλένουμε το σιτάρι καλά για να φύγουν οι σκόνες και τα σκουπιδάκια, Εικ. 1β. Μετά το μουλιάζουμε για 12-24 ώρες, Εικ. 1α. Την επόμενη μέρα και αφού πετάξουμε το νερό, βάζουμε το σιτάρι στη κατσαρόλα σε καθαρό νερό και βράζουμε σε χαμηλή φωτιά για 10 λεπτά, Εικ. 1γ. Αφού τελειώσει ο βρασμός το αφήνουμε το σιτάρι μέσα στο νερό για ακόμα 10 λεπτά. Έπειτα το σουρώνουμε και το αφήνουμε να στραγγίξει , Εικ. 1δ.

Στο βρασμένο σιτάρι πλέον, προσθέτουμε 2% του βάρους του, γύψο ή μαρμαρόσκονη και ανακατεύουμε, αυτό το στάδιο μπορεί να γίνει και μέσα στη κατσαρόλα κατά το μούλιασμα.

Στη συνέχεια γεμίζουμε τα βαζάκια με το μουλιασμένο και βρασμένο σιτάρι, Εικ. 1ε. Πρώτα όμως έχουμε τρυπήσει το πώμα του βάζου, δημιουργώντας μία τρύπα περίπου 1 εκ., στη συνέχεια βάζουμε βαμβάκι στην τρύπα, Εικ. 1ζ. Αυτό βοηθά στον αερισμό του εσωτερικού και ταυτόχρονα παρεμποδίζει τα μικροσωματίδια να διεισδύσουν σε αυτό. Τέλος τα καπάκια σκεπάζονται και με αλουμινόχαρτο, Εικ. 1η. Τα έτοιμα βαζάκια μπαίνουν πάνω σε μία μεταλλική βάση που έχουμε τοποθετήσει μέσα στη χύτρα, Εικ. 1θ, η οποία έχει λίγο νερό για τον βρασμό. Βράζουμε στους 121 οC για 40 λεπτά. Βγάζουμε τα βαζάκια από την χύτρα και τα αφήνουμε να κρυώσουν, Εικ. 1ι.

Μέσα στον κλωβό που έχουμε δημιουργήσει βάζουμε τα βαζάκια και τα τριβλία με το μυκήλιο από το μανιτάρι που θέλουμε να καλλιεργήσουμε (Στο τεύχος 20 περιγράφτηκε η δημιουργία του κλωβού και του μυκηλίου του μανιταριού που επιθυμούμε να καλλιεργήσουμε. Ενδεικτικά αναφέρουμε κατάλληλα για αυτή την διαδικασία, τα Pleurotus ostreatus, Pleurotus eryngii, Grifola frondosa, Ganoderma lucidum, Hericium erinaceus κ.α). Με ένα νυστέρι και αφού πρώτα αποστειρωθεί κόβουμε το PDA σε μικρά κομμάτια για να μπορούν να μεταφερθούν στα βαζάκια. Ανοίγουμε με προσοχή τα βαζάκια και τοποθετούμε μέσα σε αυτά τα κομματάκια του PDA. Σφραγίζουμε ξανά και περιμένουμε την αποίκιση του μύκητα πάνω στους σπόρους του σιταριού.

Στο δικό μου πείραμα παρατήρησα πως τα βαζάκια των 1000 ml αποικίστηκαν από παθογόνους μύκητες, ενώ τα βαζάκια των 500 ml μείνανε καθαρά. Προφανώς λόγο του μικρότερου όγκου τους, έγινε σωστότερη η αποστείρωση. Στο επόμενο τεύχος θα ακολουθήσει το τελευταίο στάδιο, η μεταφορά των δημητριακών με το μυκήλιο σε υπόστρωμα κατάλληλο για την καλλιέργεια του μανιταριού