Η σπουδαιότητα των θηλαστικών στη διασπορά της τρούφας στο περιβάλλον

Βασίλειος Καουνάς, Μέλος των Μανιταρόφιλων Ελλάδας

Είναι γνωστό πως τα μανιτάρια χρησιμεύουν ως τροφή για πάρα πολλά ζώα. Μεταξύ αυτών και τα θηλαστικά, τα περισσότερα από τα οποία τρέφονται με μανιτάρια, περιστασιακά ή τυχαία, ενώ κάποια από αυτά τα τρώνε συχνά αφού είναι ένα κυρίαρχο συστατικό της διατροφής τους. Αυτά τα ζώα αποκαλούνται μυκοφάγα. Τέτοια μυκοφάγα θηλαστικά στη χώρα μας, μπορεί να είναι οι σκίουροι, τα ποντίκια, οι ασβοί και τα αγριογούρουνα. Οι υπόγειοι μύκητες, παράγουν κλειστά υπόγεια βασιδιοκάρπια και ασκοκάρπια, τα οποία δεν είναι σε θέση να απελευθερώσουν τα σπόρια τους με τον μηχανισμό των υπόλοιπων επίγειων μανιταριών και έτσι να διαδοθούν τα σπόρια τους σε μεγάλες αποστάσεις, με την βοήθεια του αέρα. Στην περίπτωση αυτών των υπογείων μανιταριών – τρουφών, έρχονται αυτά τα μυκοφάγα ζώα να βοηθήσουν και να γίνουν το κύριο μέσο διασκορπισμού των σπορίων τους μέσο των κοπράνων τους. Τα ζώα που τρέφονται συχνά με μανιτάρια έχουν αναπτύξει κάποιους μηχανισμούς στα έντερά τους αλλά και στο στομάχι τους, όπου μπορούν να αφομοιώσουν εύκολα τη σάρκα του μανιταριού και όχι τα σπόρια που παραμένουν βιώσιμα, αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις ενισχύουν και την βλαστική τους ικανότητα. Αυτά λοιπόν τα ζώα παίζουν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία των οικοσυστημάτων. Εργασίες που το αποδεικνύουν αυτό έχουν γίνει αρκετές σε πάρα πολλές χώρες. Πρώτη φορά όμως είχα την τύχη να μελετήσω περιττώματα θηλαστικού (ίσως αγριογούρουνου), από την Πελοπόννησο, που να αποδεικνύει αυτή την ευρεία γκάμα υπογείων ειδών στο διαιτολόγιο του, αλλά και προφανώς την αντοχή τους στην όλη διεργασία της πέψης, αφού φαίνονται άθικτα και αναγνωρίσιμα όσο αφορά τουλάχιστον το γένος. Βρέθηκαν 6 είδη υπογείων μανιταριών, τα οποία είναι τα Tuberrufum, Tuberecxavatum, Tuberaestivum όσο αφορά τις τρούφες και Barssiahellenica, Melanogastersp. Hysterangiumsp. όσο αφορά τα υπόλοιπα.